Wordt 2019 het jaar van de coach?
De Morgen – 05 Jan. 2019
In Nederland wordt begeleiding door een leefstijlcoach voortaan terugbetaald. Bij ons verwijzen artsen steeds vaker door naar
beweegcoaches. Voor rommelmakers bestaan er opruimcoaches, voor leidinggevenden professional coaches. Wordt 2019 het jaar van
de coach? Vijf menselijke steunpilaren over hun ongewoon beroep.
Nele Colle (35) is opruimcoach: ‘In het begin vraag ik van elk papiertje of het weg mag’
Als Nele moet vertellen welke functie op haar visitekaartjes staat, levert dat weleens verraste reacties op. “De officiële term is
professional organizer, omdat het beroep uit Amerika komt overgewaaid. Daar hebben ze een enorme voorsprong bij het in bedwang
houden van een teveel aan spullen.”
Dat de Gentse geld kon verdienen met het scheppen van orde in andermans huishoudelijke chaos, voelde aan als een roeping. “Ik
ben zelf altijd heel georganiseerd geweest, maar daar werd veeleer schalks mee gelachen. Ik kreeg vaak te horen dat ik mijn drang
naar orde moest leren loslaten. (lacht) Let op, dat ís ook zo: je huis moet er niet altijd onberispelijk bij liggen. Ik heb het tijdens mijn
coachingsessies ook niet over welke opbergmandjes je het best gebruikt. Het gaat over evenwicht, hoe je rust in je hoofd kunt creëren
door te snoeien in de hoeveelheid spullen die je bezit en hoe je ermee omgaat.”
“Vroeger dacht ik dat ik vooral te maken zou krijgen met gepensioneerden die in de loop van de jaren veel spullen hadden verzameld”,
vertelt Nele. Maar ook jonge gezinnen met schreeuwende peuters of vijftigers die na het overlijden van hun ouders met een overdaad
aan spullen zitten opgezadeld, trekken aan haar mouw.
“In het begin vraag ik van elk papiertje wat het is en of het weg kan. Als iemand met verzameldrang ziet dat je iets weggooit dat van
grote betekenis was, dan ben je het vertrouwen meteen kwijt. Niet iedereen is even georganiseerd, maar de samenleving verwacht dat
wel van ons. Soms is een objectieve blik dan alles wat je nodig hebt.”
Nele helpt mensen omdat ze haar hart vroeger zelf op de vloer voelde vallen telkens als er oude spullen in de vuilnisbak gekiept
moesten worden.”Het was dus maar goed dat ik georganiseerd was en doorheen de jaren veel structuur in al mijn bezittingen had
gebracht, of ik zou nooit meer iets terugvinden. Toen ik ooit een vriendin ging helpen bij het opruimen van een overvolle kast, heb ik de
knoop doorgehakt. Ik dacht: hier móét een markt voor zijn.”
Ze ging er twee jaar geleden zelfs voor studeren, al is dat niet verplicht. “Voor mij heeft die studie vooral een netwerk opgeleverd. En
de bevestiging dat ik niet de enige gek ben die deze job wil doen.”
Al lijkt ongeorganiseerd België, in tegenstelling tot andere landen, toch veel trager warm te lopen voor een helpende hand tijdens het
opruimen. “Het is niet dat de lijn roodgloeiend staat nadat ik voor een volle zaal heb gesproken. Er gaat meestal wel wat tijd over voor
mensen beslissen of ze geld willen uitgeven aan iemand die weer wat meer orde in hun leven komt brengen. Net zoals dat ooit met
psychologische hulp het geval was, moet vooral het stigma eerst doorbroken worden.”
Hilde Plaetinck (50) is gezondheidscoach: ‘Soms gaat het probleem dieper dan het gewicht’
In Nederland weten ze al langer af van het bestaan van leefstijlcoaches die helpen om je leven opnieuw op de rails te krijgen. Hilde
doet hetzelfde in België. “Ik heb een opleiding tot gezondheidscoach gevolgd, maar eigenlijk komt dat op hetzelfde neer”, klinkt het. “Ik
begeleid mensen om weer wat meer balans in hun leven te krijgen: in hoe ze met zichzelf omgaan, maar ook in relatie met vrienden,
familie of hun werkomgeving. Daarvoor kijken we naar hun fysieke conditie, nemen we de mate waarin ze bewegen onder de loep en
houden we rekening met verslavingen zoals alcohol of roken. Het gaat over de combinatie van hoe iemand zich mentaal en emotioneel
voelt.”
“Soms komen er mensen bij me langs die op een gezonde manier willen vermageren. Meestal beginnen we logischerwijs met de
voeding en het bewegen, maar vaak is er een diepere oorzaak die hen verhindert te vermageren, zoals stress op het werk.”
Iemand die in de praktijk van Hilde in Haasrode terechtkomt, start eerst met een verkennend gesprek. “Zo kunnen we inschatten voor
welke eigenschappen we mensen moeten bijsturen. Ik ben geen psycholoog. Als ik voel dat sommige problemen verder gaan dan wat
ik kan verhelpen, dan verwijs ik hen door.”
In Nederland is die aanpak al veel meer ingeburgerd, de leefstijlcoach zit sinds begin 2019 zelfs in het basispakket van de
zorgverzekering. “Zo ver zijn we nog niet in België, al zou ik het in de toekomst wel in die richting willen zien evolueren. Veel van de
problemen waar we vandaag tegenaan lopen, vinden hun oorsprong in onze levensstijl. Denk maar aan type 2 diabetes. Je merkt in elk
geval dat we in de juiste richting aan het evolueren zijn, met dokters die ook steeds meer sport of gezonde voeding voorschrijven en
daarvoor doorverwijzen naar een coach die zich daarin specialiseert.”
Thomas Kumps (26) is personal trainer: ‘We proberen mensen vitaler te maken’
Thomas is personal trainer bij Leander Personal Training in Gent, en richt zich met zijn praktijk vooral op zelfstandigen en
ondernemers. Dus: mensen met een uitpuilende agenda die sowieso weinig tijd kunnen vrijmaken om gezonde gewoonten en sport in
te plannen.
“Dat vergt een volledig andere aanpak dan gewone personal training. Wij proberen de levenskwaliteit van de mensen die bij ons
aankloppen aanzienlijk omhoog te krikken. Soms zien we hier mensen die slecht slapen en eten. Dan heeft het geen zin om de
aandacht enkel op hun lichaam te leggen. We geven onze klanten advies over een gezonde manier van adem halen, leren hen om
te gaan met stress en adviseren hen over hoe ze in weinig tijd toch een gezonde maaltijd kunnen klaarstomen. Daarnaast zorgen we
ervoor dat ze vitaler en leniger worden. Het is een totaalpakket.”
Al die verandering hoeft gelukkig niet in één keer te komen. “Elke twee of drie weken lichten we een aspect uit iemands leven uit om
mee aan de slag te gaan. Omdat we met mensen werken die vaak sowieso al druk bezig zijn, heeft het geen zin om te proberen hun
hele leven plots om te gooien. Pas als het gelukt is om één gezonde gewoonte te implementeren in hun leven, gaan we verder met de
volgende. Als ze daar niet in slagen, gaan we onderzoeken hoe dat komt.”
Momenteel zijn het vooral dertigers, veertigers en vijftigers die overstag gaan voor de soort personal training die Thomas en zijn team
aanbieden. “Financieel is het niet voor alle jonge mensen even realistisch om meteen professionele hulp in te schakelen”, verklaart hij.
Een particulier betaalt 70 euro voor een uurtje coaching, een zelfstandige is 58 euro kwijt.
Maar voor die prijs bouw je volgens Thomas wel iets op. “We mikken op een langdurige samenwerking met onze klanten. Net omdát
we met zoveel zelfstandigen samenwerken, vinden ze hier vaak ook een gemeenschap waarin ze zich goed voelen. Tijdens de
wintermaanden organiseren we bijvoorbeeld weleens een barbecue. Het is mooi om te zien hoe dat harde werk zich ook vertaalt naar
mooie momenten buiten de sportzaal.”
Julie Thevelin (53) geeft loopbaanbegeleiding: ‘Ik krijg veel twintigers over de vloer’
“Ik merk dat er veel meer mensen met een burn-out bij me aankloppen dan dertien jaar geleden, toen ik net begon. Terwijl ik vroeger
heel occasioneel eens iemand tegenkwam die fysiek niet meer in staat was om te werken, zie ik het nu elke dag. Het zijn ook steeds
vaker twintigers die op zoek zijn naar begeleiding. Die mensen zijn zo zoekende op professioneel en persoonlijk vlak. De druk die de
samenleving hen oplegt, is ook nog eens verpletterend.”
“Het is belangrijk om de buitenste lagen weg te pellen en te kijken naar wie die mensen zijn als persoon, voor je met hen aan de slag
gaat. Soms beweren mensen dat ze geen enkel talent hebben, dat er niets is waarin ze uitblinken. Ik probeer hen te tonen dat ze wel
gekwalificeerd zijn. Ik ben ervan overtuigd dat er voor iedereen een job bestaat die mooi aansluit bij zijn karakter.”
Dat steeds meer mensen hun weg naar loopbaanbegeleiding vinden, komt natuurlijk ook door de ondersteuning die de overheid biedt.
“Elke zes jaar heb je recht op twee loopbaancheques. Daarmee kun je hier voor 45 euro vier uur komen zoeken naar de wending die je
professionele loopbaan nodig heeft. Mensen die na hun burn-out willen evalueren of hun vorige job nog wel bij hen past of dat ze toch
beter in een andere functie tot hun recht komen, kunnen hun loopbaancheques daar ook voor gebruiken.”
Maar ook als mensen nog maar net in hun burn-out verzonken zijn en in het duister tasten, reikt Julie vanuit haar praktijk in Melle een
helpende hand. “In het begin raad ik iemand die met een burn-out kampt vooral aan te rusten. Terwijl mensen vaak de neiging hebben
om opnieuw naar vacatures te zoeken, uit angst om helemaal stil te vallen. Ik zeg hen dat ze dat net niet moeten doen, of raad hen aan
om eens te gaan wandelen. Dat vinden ze soms moeilijk om te horen.”
Peter Tuybens (59) coacht bedrijfstoplui: ‘Een coach moet confronterende vragen durven te stellen’
“Vroeger kwamen mensen pas naar mij als de dingen fout begonnen te lopen”, herinnert Peter zich. “Toen leek het bijna een straf om
hier terecht te komen. Dat is gelukkig veranderd, en maar goed ook. Op het moment dat iemand die jarenlang een technische functie
heeft uitgeoefend naar een leidinggevende rol doorgroeit, is het toch logisch dat die persoon wat hulp kan gebruiken in het wennen aan
de nieuwe aspecten van zijn job?”
De mensen die Peter in zijn kantoor op de Heizel begeleidt, staan vaak aan de top van grote bedrijven. Je stopt immers niet gewoon
met groeien zodra je de bovenkant van de ladder hebt bereikt. “We proberen mensen zoveel mogelijk comfort te bieden in het
uitoefenen van hun job, en we kijken naar de resultaten die behaald moeten worden, want de eisen zijn soms torenhoog in bepaalde
topfuncties. Ik krijg ook steeds vaker de vraag om te helpen bij tijdsbeheer. Een drukke job uitoefenen én op het einde van de dag nog
energie overhouden voor hobby’s en familie: niet eenvoudig.”
Wat de mensen die tegenover hem in de zetel nodig hebben, beïnvloedt de rol die Peter tijdens de coachingsessies opneemt. “Soms
merk ik dat iemand gewoon een klankbord nodig heeft, en op andere momenten moet ik de rol van uitdager op me nemen. Er zijn
mensen die hun beste ideeën pas krijgen als ze er met iemand over kunnen praten, en in de organisatie waarin ze werken is daar niet
altijd de ruimte voor. Een coach moet goed kunnen luisteren, maar moet ook vragen durven te stellen die confronterend zijn.”
En die aanpak durft te verschillen naargelang van de leeftijd van de mensen met wie hij samenwerkt. “Ik denk dat twintigers en
dertigers op een compleet andere manier leiding geven dan mensen die al langer met de functie vertrouwd zijn. Wie al wat senioriteit
heeft opgebouwd in een leidinggevende rol, heeft het soms moeilijk om zaken los te laten of autonomie te geven aan andere mensen,
heb ik gemerkt. Daar coachen we ook op, want we merken dat daar vraag naar is van de jongere generatie in leidinggevende teams.”
En ook teamcoaching zit in de lift. “Maar denk niet dat we dan samen in de Ardennen in de bomen gaan klimmen. In plaats daarvan
leggen we de focus op het verbeteren van de samenwerking binnen een team. We geven tips om de communicatie vlotter te doen
verlopen of laten collega’s benoemen welke eigenschappen of talenten ze van elkaar appreciëren. We onderschatten vaak de impact
die zoiets kan hebben op de werking van een team.”
In Nederland wordt begeleiding door een leefstijlcoach voortaan terugbetaald. Bij ons verwijzen artsen steeds vaker door naar
beweegcoaches. Voor rommelmakers bestaan er opruimcoaches, voor leidinggevenden professional coaches. Wordt 2019 het jaar van
de coach? Vijf menselijke steunpilaren over hun ongewoon beroep.
Copyright © 2019 Belga. Alle rechten voorbehouden
